Δεν θα κάνω αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση. Αντιθέτως, θα
προσπαθήσω να βρω κοινό τόπο.
Πού συμφωνούμε; Συμφωνούμε, ότι πρέπει να βγούμε στις αγορές.
Οι αγορές τιμωρούν, μάλιστα, αλλά οι αγορές παύουν κάποτε να
θέλουν εξόριστους, υπάρχουν φορές που απεχθάνονται να βλέπουν κράτη εκτός αγορών
ομολόγων. Γιατί; Διότι απλούστατα όπως
οι άνεργοι μικραίνουν την αγορά, έτσι και τα αποκλεισμένα από τις αγορές κράτη,
τα εξόριστα κράτη, μικραίνουν την αγορά. Τούτο είναι κάποτε απεχθές για το
κρατούν σύστημα.
Τι λέει η ζωή; Ισχύει σήμερα το δεύτερο ενδεχόμενο;
Ας μη μιλούμε σαν να είμαστε μόνοι στον κόσμο, σαν να μην
υπάρχουν όλοι οι άλλοι… Ας μην βλέπουμε διαρκώς στον θολό καθρέφτη μας.
Τι γίνεται στις αγορές;
Το αιματοκυλισμένο Ιράκ εξέδωσε το πρώτο του ομόλογο ύστερα από δέκα
χρόνια απουσίας. Αν δεν αρέσει αυτό το παράδειγμα, σκεφτείτε την Αργεντινή[i].
Η χώρα αυτή έξι φορές αποδείχτηκε ανήμπορη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της,
έξι φορές σημειώθηκε πιστωτικό γεγονός εις βάρος της, αλλά –όπως σημειώνει ο
Εκόνομιστ[ii]
-εύκολα «βρήκε αγοραστές για ένα ομόλογο εκατονταετούς, παρακαλώ, διάρκειας».
Πού διαφωνούμε; Συμφωνούμε στον σκοπό, αλλά διαφωνούμε στον
δρόμο που οδηγεί σ΄αυτόν τον σκοπό.
Εσείς λέτε ότι ανακαλύψατε καλύτερο δρόμο, καλύτερο μίγμα
πολιτικής, αλλά μήπως οι πιστωτές μας προσδιορίζουν κατά μέγιστο μέρος και τον
δρόμο;
Μήπως, όταν δεν αναφέρονται στην ακριβή χάραξη προσφεύγουν σε
λύσεις του είδους «για να πας στη Θεσσαλονίκη θα περάσεις από Θήβα, Λαμία και
Λάρισα», άρα ο δρόμος είναι προαποφασισμένος με άλλο τρόπο;
Λέει ο κύριος Σταϊκούρας, του οποίου το ήθος και την
επιστημονικότητα τιμώ ανεπιφύλακτα:
«Προσπαθείτε να πιάσετε τα περίφημα πλεονάσματα, όχι με την
ανάπτυξη, αλλά με τη λιτότητα».
Θαυμάσια. Καλωσήρθατε στον Κέινς! Καλωσήρθατε στον Κρούγκμαν!
«Ποτέ καμμιά κρίση στην παγκόσμια οικονομική ιστορία δεν
ξεπεράστηκε με λιτότητα», αποφαίνεται αυτή η Σχολή.
Αλλά το παιχνίδι αυτό χάθηκε για την Ευρώπη. Επικράτησε η
Σχολή της λιτότητας, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυβέρνηση Ομπάμα
προσπάθησε να αποτρέψει τους Ευρωπαίους από τον δρόμο της λιτότητας. Αυτά έχουν
γραφτεί και δεν έχουν διαψευστεί.
Στο βιβλίο του «Στρες τεστ» ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών
Τίμοθι Γκάιτνερ απευθύνεται στο περιβάλλον Σόιμπλε και στον ίδιο τον Σόιμπλε
λέγοντας:
«Θέλετε να πατήσετε τους Έλληνες στο λαιμό (άκου εκφράσεις).
Θέλετε να πάρετε ένα μπαστούνι και να τους κυνηγήσετε. Αν το κάνετε, προσέξτε,
να μην περάσουν οι συνέπειες της λιτότητας στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.
Διαφορετικά…»
Αν δεν θέλετε να διαβάσετε το βιβλίο του Γκάιτνερ, σας θυμίζω
ότι αυτή η περικοπή δημοσιεύτηκε και στην αγγλόφωνη «Καθημερινή».
Διαμαρτύρεστε για την υπερφορολόγηση: Όταν στη δεκαετία του
2000 χαρίζατε 100 δισεκατομμύρια φόρους, δεν σας πέρασε από το μυαλό, κανένα
μαύρο σύννεφο;
Εκατό δισεκατομμύρια ήταν η απόκλιση των φορολογικών εσόδων
στη χώρα μας από τον μέσον όρο των χωρών της Ευρωζώνης[iii].
Εκατό δισεκατομμύρια έγιναν χρέος για να χαρούν κάποια εύπορα
στρώματα, κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις, κάποιες τράπεζες.
Αυτό το στοιχείο, τα 100 δισεκατομμύρια απόκλισης από τον
μέσον όρο της ευρωζώνης, μόνο κατά τη δεκαετία του 2000, δεν μπορεί να το
σβήσει κανείς. Προσεγγίζει το ένα τρίτο του συνολικού μας δημόσιου χρέους. Είναι
στοιχείο που ανήκει στην θλιβερή οικονομική ιστορία της Ευρώπης.
Βέβαια, ο νυν Πρόεδρος των ΗΠΑ, πράττει το ίδιο. Χαρίζει
φόρους σ’αυτούς που έχουν τα πολλά, και μάλιστα τα πάρα πολλά.
Αλλά, το 1980 ο Πρόεδρος Μπους ο πρεσβύτερος, επισκέπτης της
Κρήτης και της οικίας Μητσοτάκη χαρακτήρισε «βουντού οικονομική πολιτική»[iv],
δηλαδή οικονομική πολιτική μαύρης μαγείας το να θεωρείς ότι η μείωση των φόρων
στους πολύ πλούσιους θα επιφέρει ένα οικονομικό θαύμα.
Οι φοροελαφρύνσεις θα έρθουν σε έναν, ενάμισι χρόνο, τελικά.
Πιστεύετε στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όταν δηλώνει[v]
ότι ο εφιάλτης τελείωσε για την Ελλάδα; Τον Πολ Τόμσεν[vi]
όταν ζητεί μεγάλη επέκταση πληρωμών στο ελληνικό χρέος;
Τον Μοσχοβισί[vii]
όταν ανακοινώνει ότι είναι πρωτοφανής η ανάκαμψη των ελληνικών δημοσιονομικών; Τον
Ντάισενμπλουμ όταν λέει ότι «είναι ώρα να σκύψουμε στο θέμα του ελληνικού
χρέους»;
Τη Ντόιτσε Μπανκ που προβλέπει επιτυχή έξοδο της Ελλάδας τον
Αύγουστο του 2018[viii];
Προσωπικά, δίνω μεγαλύτερο βάρος στις δηλώσεις Ζίγκμαρ
Γκάμπριελ[ix]
σύμφωνα με τις οποίες, «άλλα τέσσερα χρόνια πολιτικής Σόιμπλε και «καπούτ» η
Ευρώπη»!
Τελικά, τι είναι αυτός ο προϋπολογισμός;
Ο Αντρέ Μωρουά βιογραφώντας τον Βικτόρ Ουγκό χαράζει κάπου τη
φοβερή φράση: «Η ανάγκη κάνει νόμο».
Μην παιδεύεστε, το ίδιο ισχύει και για τούτον τον
προϋπολογισμό. Η ανάγκη έκανε νόμο.
Δεν έκανε νόμο, σε εκείνους τους προϋπολογισμούς που μας
οδήγησαν στην καταστροφή, επειδή νομίζαμε ότι δεν είχαμε ανάγκη-ανάγκη για αλλαγές,
ανάγκη για τα δύσκολα, ανάγκη για τον καζαντζακικό ανήφορο.
Όταν και αν εσείς έρθετε στην εξουσία δεν θα έχετε αυτή την
ανάγκη; Στην αρχαία ελληνική τραγωδία ακόμη και οι Θεοί είναι κάτω από την
ανάγκη. Πόσο μάλλον στη νέα κρατική ελληνική τραγωδία, στην τραγωδία μιας χώρας
μικρής από πολλές αλλά όχι όλες τις απόψεις.
Τελικά, το σημαντικότερο είναι ότι «η Ελλάδα αποκτά επιτέλους
κουλτούρα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. Δεν είμαστε πλέον φοβικοί απέναντι στις
αλλαγές»[x].
Αν δεν θέλετε να προσχωρήσετε στον πολιτισμό της συναίνεσης,
πολιτισμό με σκανδιναβικές ως επί το πλείστον ρίζες, τουλάχιστον μην
προσφεύγετε σε ακρότητες.
Το χειρότερο είναι θέλει κανείς να πλήξει την κυβέρνηση, την
ώρα που πραγματοποιεί με επιτυχία τη μεγάλη στροφή.
Ο Καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας, συντονιστής του Γραφείου
Προϋπολογισμού της Βουλής, σε άρθρο του υπό τον τίτλο: «Το καμπανάκι του
τελευταίου γύρου έχει ήδη χτυπήσει»[xi]
αναφέρεται στην καλή και την κακή εκδοχή για τη χώρα μας. «Αν όλα πάνε καλά σε
λίγους μήνες από τώρα, θα γίνει αυτό κι αυτό».
Εδώ με ενδιαφέρει αν τα πράγματα δεν πάνε καλά. «Αν τα
πράγματα δεν πάνε καλά», γράφει, «δηλαδή αν ο ρυθμός ανάπτυξης κι ο κρατικός
προϋπολογισμός δεν κλείσουν με βάση τους αρχικούς σχεδιασμούς, η χώρα δεν θα
μπορέσει να πραγματοποιήσει καθαρή έξοδο στις αγορές και θα ζητήσει τη συνδρομή
του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας μέσω της προληπτικής γραμμής πίστωσης.
Σε αυτή την περίπτωση» προσθέτει «θα υπάρξει νέο Μνημόνιο,
ενδεχομένως, για ένα έτος, το οποίο όμως μπορεί να επεκταθεί για άλλον έναν
χρόνο, δηλαδή μέχρι το 2020».
Αυτό θέλετε;
Δηλαδή, θέλετε να οδηγήσετε σε ένα γκρεμοτσάκισμα την ώρα που
γίνεται η μεγάλη στροφή;
Τούτο αποτελεί το άκρως αντίθετο του πολιτισμού της
συναίνεσης. Πρόκειται για βαρβαρότητα.
[ii] στις 26
Αυγούστου 2017
[iii]
Συνέντευξη: Γιάννη Δραγασάκη: «Εμείς Στηρίζουμε την ανάπτυξη από τα κάτω», Εφ.
«Αυγή» 6/8/17
[v] Εφ. «Το
Βήμα» 25/10/17
[vi] Εφ. «Το
Βήμα» 24/10/17
[vii] Εφ.
«Το Βήμα» 23/10/17
[x] Εφ. «Η
Αυγή» 10/12/2017
[xi] «Το
καμπανάκι του τελευταίου γύρου έχει ήδη χτυπήσει», εφ. «Έθνος», 16/9/2017