Αντικειμενικοποίηση δεν σημαίνει ότι δεν λαμβάνεις υπόψη σου τα πρόσωπα. Τα υπολογίζεις, όχι όμως ως πρόσωπα, αλλ’ ως δυνάμεις κεντρόφυγες ή κεντρομόλες, συμμαχικές ή αντίπαλες. Στο τέλος τέλος, τα πρόσωπα είναι εκείνα που επιλύουν τα προβλήματα, άρα η γενναιότητά τους να συγκρουστούν και να πληγωθούν, καθώς και η ικανότητά τους να συνασπίσουν δυνάμεις πολιορκίας του προβλήματος διαδραματίζουν πρωτεύοντες ρόλους.
Ωστόσο, από την απο-προσωποποίηση ξεκινάς. Αυτή είναι το εφαλτήριο. Δυστυχώς, στην Ελλάδα, έχουμε το χούι να προσωποποιούμε τα πάντα σε τέτοιο αυτοεξευτελιστικό βαθμό, ώστε να υπονομεύουμε τις λύσεις ακόμη και για τον λόγο ότι τις πρότεινε ή τις εφαρμόζει άλλος. Ποιος άλλος;
Ο αντίπαλός μας, φυσικά. Που μπορεί να προέρχεται ακόμη και από το ίδιο κόμμα. Την εποχή που ο δικομματισμός ήταν στις δόξες του είδαν το φως της δημοσιότητας περιπτώσεις, κατά τις όποίες βουλευτές τορπίλιζαν αποφάσεις υπουργών είτε διότι εκλέγονταν στην ίδια εκλογική περιφέρεια, είτε διότι ανήκαν σε άλλη ενδοκομματική φατρία.
Τη νοοτροπία αυτή διατηρούν ορισμένοι ξιφομάχοι της ΝΔ, νομίζοντας ότι έτσι γίνεται η αντιπολίτευση. Ανεπαίσθητη δειγματοληψία: Η γυναίκα του Ματζουράνη, και οι τηλεοπτικές άδειες . Ο κουμπάρος του Σπίρτζη, και οι οδικοί άξονες. Το φιλαράκι ο Τσακανίκας, και η λειτουργία του πρωθυπουργικού γραφείου. Ο ξάδελφος του κουμπάρου μου που τα είχε με την κόρη του ανηψιού του μεγαλοδικηγόρου που έχει αναλάβει την τάδε υπόθεση… και άλλες μπούρδες και φούμαρα!
Η χείριστη προσωποποίηση είναι αυτή που οδηγεί στην ηθική δολοφονία, δηλαδή στη σπίλωση ενός προσώπου ώστε να τεθεί εκτός μάχης. Διαπράττεται για λόγους εκδίκησης ή για να δολοφονηθεί η λύση ενός προβλήματος που θίγει μεγάλα συμφέροντα. Εδώ απαιτείται η σύμπραξη της «δουλικής δημοσιογραφίας», η οποία συχνά επιτυγχάνεται μέσω μαύρων χρηματοδοτήσεων ή άφεσης χρεών ή νομιμοφανούς αποφυγής να καταβληθούν αυτά που θεωρούνται οφειλόμενα στις κανονικές χώρες.
Το διαδίκτυο, ιδίως στον τόπο μας, ευτελίζεται ακριβώς διότι λασπώνει, πράγμα που ο κόσμος θα το τιμωρήσει όπως συνήθως: με το να μην πιστεύει και όσα αληθινά δημοσιεύονται εκεί. Ήδη αυτό γίνεται. Στην αποκρουστική περίπτωση της ηθικής δολοφονίας αυτό που ξεκίνησε ως προσωποποίηση καταλήγει ως ανθρωποφαγία.
Δεν υπήρξε πολιτικό πρόσωπο στην Ελλάδα που να μη σπιλώθηκε επιδιώκοντας την επίλυση ενός σοβαρού προβλήματος. Όπως είναι φυσικό, το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Ο Πωλ Κρούγκμαν (NY Times, 6.9.’16) αναφέρεται στη χρήση της δόλιας προσωποποίησης που έγινε κατά τις προεδρικές εκλογές του 2000 στην πατρίδα του. Εμφάνιζαν τον Τζορτζ Μπους ως άξεστο πλην τίμιο ό,τι κι αν έπραττε, και τον Αλ Γκορ αφελή αιθεροβάμονα ότι κι αν έλεγε. Αποτέλεσμα, ένας πόλεμος και μια οικονομική καταστροφή. Ο επίμονος οικονομολόγος και οξυδερκής αναλυτής φοβάται επανάληψη του φαινομένου στην αντιμαχία Τραμπ-Κλίντον.
Η αλήθεια βρίσκεται στα γεγονότα. Κι εδώ εμφανίζεται η άλλη ασθένεια που βασανίζει τη χώρα. Ερώτημα: στην Ελλάδα παραδεχόμαστε τα γεγονότα; Στον τόπο μας αμφισβητούμε ακόμη και τα ποδοσφαιρικά αποτελέσματα επειδή δεν δόθηκε πέναλτι ή δόθηκε άδικα. Θέλω να μου επιτραπεί να επαναλάβω έναν ισχυρισμό.Τον αναφέρω με καημό και όχι για να κάνω τον έξυπνο. Το πιο σημαντικό που έχω πει από την τηλεόραση, ως δημοσιογράφος και ως βουλευτής, ήταν τότε (ούτε θυμάμαι πότε) που σήκωσα ένα ποτήρι νερό και ρώτησα τους συνομιλητές μου “Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι αυτό είναι ένα ποτήρι νερό;” Δηλαδή μπορούμε να συμφωνήσουμε πρώτα στο γεγονός ότι αυτό είναι ποτήρι και μετά να συζητήσουμε αν κατασκευάστηκε από κρύσταλλο Βοημίας ή σε γύφτικο εργαστήρι Μενιδίου;
Αν παραδεχόμασταν τα γεγονότα, οι Έλληνες θα μπορούσαμε να κάνουμε θαύματα. Η υποκειμενικοποίηση και η απόρριψη – μέσω της διαστρέβλωσης- των γεγονότων είναι η ανατολή και η δύση μας. Θα δείτε ότι στη Θεσσαλονίκη το ίδιο παιχνίδι θα παίξει η αξιωματική αντιπολίτευση. “Εγώ, όχι εσύ” θα βροντοφωνάξει ο κ. Μητσοτάκης. Τίποτε περισσότερο δεν έχει να πει…
Νάσος Αθανασίου (kontranews, 11. 9. 2016)
Νάσος Αθανασίου (kontranews, 11. 9. 2016)