του Νάσου Αθανασίου*
Υπάρχουν πράγματα που δε λησμονούνται, όπως η ρίψη μιας ατομικής βόμβας. Τέτοιο είναι και το τσιμέντωμα της Ακρόπολης. Ολοκληρώνεται τώρα με το απόλυτο τσιμέντωμα της Αττικής. Το αγριολούλουδο απαγορεύεται. Μονάχα ζωγραφιστό ή στο YouTube επιτρέπεται. Ο Πικιώνης στριφογυρίζει στον τάφο του«Μητσοτάκης: η Ανατολική Αττική αλλάζει» (11/7/22). Συμφωνώ. Αλλάζει. Ο θάνατος αποτελεί αλλαγή. Η Ανατολική Αττική πεθαίνει. Τσιμεντώνεται το πρόσωπό της, εγκιβωτίζονται τα ρέματά της, κερατώνονται με ανεμογεννήτριες οι κορυφογραμμές της. Ποιος συγκινήθηκε που ο ίδιος ο Δήμος Μαραθώνα απέθετε απορρίμματα μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, που είναι διάσημος για τη μεγάλη μάχη υπεράσπισης του δυτικού πολιτισμού και πάει τώρα να γίνει γνωστός για το κατάντημα των Νεοελλήνων;
Η Αττική πεθαίνει. Δεν την έκαψαν των εχθρών τα φουσάτα, αλλά τα δικά μας παιδιά. Οι αποθήκες στους τελευταίους αγρούς γίνονται σπιταρόνες. Κρίμα. Οι ορνιθώνες περιέχουν περισσότερο μυαλό. «Η Αθήνα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά πυκνοκατοίκησης και ιδιοκτησίας αυτοκινήτου και από τα χαμηλότερα πρασίνου» (Urban Age, LSE). Ποιος συγκινείται; Διάβασα ότι ένα εκατομμύριο δασικά αυθαίρετα γλιτώνουν την κατεδάφιση. Τα δέντρα δεν ψηφίζουν.
Συνεχίστε αυτήν την «πρόοδο»! Μην αφήσετε γωνιά ατσιμέντωτη! Οι δήμαρχοι της Ανατολικής Αττικής κατέθεσαν πρόταση που υιοθέτησε αμέσως ο πρωθυπουργός. Ζήτησαν να δημιουργηθεί «ευέλικτο συντονιστικό όργανο» που θα επιταχύνει την αξιοποίηση. Ποια αξιοποίηση; Όταν εργαζόμουν στην «Καθημερινή» έλαβα εντολή από τον ιστορικό διευθυντή της Δημήτρη Παπαναγιώτου να τιτλοφορήσω σχετικό ρεπορτάζ ως εξής: «Εις θάνατον δια της αξιοποιήσεως».
Οι κυβερνητικοί «σχεδιαστές» αδυνατούν να συνδυάσουν τα δέντρα με τα εργαστήρια και τις βιοτεχνίες, πιστεύουν ότι η φύση εχθρεύεται την ανάπτυξη. Νομίζουν ότι στην Αττική η γεωργική καλλιέργεια είναι σπατάλη οικοδομικού χώρου. Και τούτο συμβαίνει, ενώ τα άκρα της χώρας αδειάζουν από πληθυσμό. Ξεραίνονται σαν κλαδιά άρρωστου δέντρου. Υγιής Ελλάδα είναι η καλοκαιρινή Ελλάδα, όταν οι άνθρωποί της διαχέονται στην ύπαιθρο και στα νησιά που, μετά τον Αύγουστο, ερημώνονται πάλι.
Σε ισορροπημένες κοινωνίες, το περιβάλλον δεν σκοτώνει το μεροκάματο, ούτε το μεροκάματο αφανίζει το περιβάλλον. Μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη πλάι στα πεύκα, αλλά με σχέδιο και κανόνες που όλοι σέβονται. Απέχουμε από αυτά τα αυτονόητα. Κι ο λόγος είναι ότι δεν καταφέραμε ποτέ να αποκτήσουμε οικολογική ιδεολογία. Λαμπρές εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον θλιβερό κανόνα.
Δεν καταλάβαμε ότι οικολογία σημαίνει αλλάζω συμπεριφορά, όλα τα άλλα είναι φούμαρα. Η οικολογία δεν μπορεί να εξαντλείται στην αναγκαία εφαρμογή των κανόνων της Ε.Ε., οι οποίοι ισοδυναμούν με την παλιά προτροπή να πλένεσαι κάθε Σάββατο. Η Αττική δεν μπορεί να σωθεί χωρίς οδυνηρή παρέμβαση στη συμπεριφορά μας, πράγμα που προϋποθέτει ένα ισχυρό μείγμα αγωγής και κυρώσεων. Δεν είναι ευχάριστο να πηγαίνεις στον χειρουργό, αλλά πηγαίνεις.
Ορισμένες μελέτες έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι η Αττική δεν μπορεί πια να σωθεί χωρίς τη δημιουργία δορυφορικών πόλεων σε ακτίνα 100 χιλιομέτρων γύρω της, οι οποίες θα είναι ελκυστικές για διαμονή και εργασία. Δεν είναι εύκολο, αλλά θα γίνει με το ζόρι και άτσαλα, υπό την πίεση εκρηκτικών γεγονότων, αν δεν γίνει προμελετημένα.
Δεν ξέρω αν η οικολογία, ακόμη και υπό την πίεση της κλιματικής κρίσης, συγκινεί τον κόσμο. Για την Ελλάδα δεν μπορώ να φανταστώ ένα κίνημα κατά του αυτοκινήτου στο κέντρο των πόλεων, ενώ το είδα με τα μάτια μου σε μια από τις πρωτεύουσες της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας, το Μόναχο.
Υπάρχουν πράγματα που δεν λησμονούνται, όπως η ρίψη μιας ατομικής βόμβας. Τέτοιο είναι και το τσιμέντωμα της Ακρόπολης. Ολοκληρώνεται τώρα με το απόλυτο τσιμέντωμα της Αττικής. Το αγριολούλουδο απαγορεύεται. Μονάχα ζωγραφιστό ή στο YouTube επιτρέπεται. Ο Πικιώνης στριφογυρίζει στον τάφο του.
Τι αποτελούν σήμερα οι περιβαλλοντικές μελέτες; Ακριβά αμειβόμενες απόπειρες των ειδικών να παρακαμφθούν τα νομοθετήματα που προστατεύουν το περιβάλλον. Αραχνιασμένα νομοθετήματα, αφού οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος αδρανοποιήθηκαν. Παλαιότερα είχαμε προτείνει τη δημιουργία Οικολογικής Αστυνομίας. Αυτοί προχώρησαν στην Πανεπιστημιακή. Εμείς χάσαμε. Χειρότερα: μας θεώρησαν γραφικούς. Χείριστα: παραμένουμε τέτοιοι! Ο κόσμος περιμένει τώρα τη «δρομάρα» που θα γίνει στην Πεντέλη. Πράγματι, θα γίνει, αλλ’ όταν τελειώσει, θα υπάρχει Πεντέλη; Χάθηκε η ντροπή. Σήμερα ζητούν άδειες επαναλειτουργίας των παλιών λατομείων του καμένου βουνού.
 |
Παρά τις τεράστιες απαλλοτριώσεις για την κατασκευή του αεροδρομίου, ο Αττικός Αμπελώνας παραμένει ο μεγαλύτερος της Ελλάδας, με 62.230 στρέμματα (το 2003 ήταν 112.447). Σήμερα τον κάνουμε κι αυτόν "οικοπεδάκια" / φωτο: ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ |
Παρά τις τεράστιες απαλλοτριώσεις για την κατασκευή του αεροδρομίου, ο Αττικός Αμπελώνας παραμένει ο μεγαλύτερος της Ελλάδας, με 62.230 στρέμματα (το 2003 ήταν 112.447). Σήμερα τον κάνουμε κι αυτόν «οικοπεδάκια». Πουλάμε και τη μάνα μας! Απαράβατος όρος διάσωσης της Αττικής είναι η διάσωση της εναπομένουσας γεωργικής γης της. Κι εδώ ματαιοπονήσαμε. Ούτε οι ίδιοι οι κάτοικοί της συμφωνούν σ’ αυτό – περίτρανο δείγμα της ανικανότητας αυτής της χώρας να υποστηρίξει ένα αξιόμαχο οικολογικό κίνημα. Έτσι βγάζουμε τα μάτια μας...
Στο έγκλημα τούτο δεν προσχωρούμε ούτε εξ αμελείας. Στο οικολογικό έγκλημα, εννοώ. Διότι, υπάρχει και το έγκλημα να μην εκμεταλλεύεσαι την τελευταία ευκαιρία. Σε λίγο δεν θα υπάρχει Αττική για να σωθεί. Υποψιάζομαι ότι αυτό επιδιώκουν. Μικρό παράδειγμα: το αρχαιότερο θέατρο της Ελλάδας, στο Λαύριο, ρημάζει από την κρατική αδιαφορία. Δεν πειράζει. Θα φτιάξουμε Mall...
Ποιος είναι ο σκοπός και ποιο το σχέδιο; Ο σκοπός είναι η σωτηρία του προσώπου της Αττικής. Η αποτροπή εγκλημάτων. Δεν μπορείς να ονομάζεις «αντιπλημμυρικά έργα» τους εγκιβωτισμούς ρεμάτων. Είναι σαν να ονομάζεις λύτρωση τη δολοφονία. Τα ρέματα είναι οικότοποι, όχι αποχετευτικό δίκτυο. Το σχέδιο αφορά την αριθμητική θέσπιση ανεκτών ποσοστών δόμησης και πρασίνου και τον αυτόματο τερματισμό της δόμησης, όταν εκείνη αγγίζει το θεσπισμένο απαγορευτικό όριο.
Σήμερα, αν όχι όπου θέλει, τότε όπου μπορεί ο καθένας χτίζει. Και μπορεί! Το κράτος νομιμοποιεί τα αυθαίρετα σε περιοχές επικίνδυνες για φωτιά, σεισμό, πλημμύρα. Δικαιοσύνη δεν αποδίδεται. Εκατοντάδες αυθαίρετα στην Αττική δεν μπορούν να κατεδαφιστούν λόγω νομοθετικών κενών. Χτίζεις αυθαίρετο και, όταν καίγεται, ζητάς αποζημίωση. Το κράτος πανικόβλητο την παρέχει. Πληρώνει δηλαδή αυτόν που αυθαιρέτησε. Φαύλος κύκλος.
Τελικά, το σχέδιο αφορά κάτι αντίστοιχο του Αντισεισμικού Κανονισμού που καταρτίστηκε πριν από δεκαετίες, καθιστώντας την Ελλάδα πολύ ανθεκτική στους σεισμούς. Χρειάζεται σοβαρός Αντιπυρικός και Αντιπλημμυρικός Κανονισμός. Υπάρχουν προτάσεις, τις οποίες απορρίπτουν οι κρατούντες. Ασήμαντη η λαϊκή αντίδραση. Είναι μεγάλη η «οικολογική» μοναξιά στην Ελλάδα.
* Βουλευτής Αν. Αττικής ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ
Δημοσιεύτηκε στην efsyn
Πίνακας: Κοσμαδόπουλος Γεώργιος - Αττικό τοπίο, 1936-38