Αθήνα, 28 Σεπτεμβρίου 2020
Εισήγηση στην Επιτροπή Εθνικής Άμυνας της Βουλής
Για την ελληνοαμερικανική Συμφωνία αμοιβαίας εξυπηρέτησης σε καύσιμα που χρησιμοποιούν η Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό των δύο χωρών μίλησε ο Νάσος Αθανασίου στην Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής ως εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ. Το κείμενο της εισήγησης έχει ως εξής:«Κύριε πρόεδρε, ο τομέας των logistics, της επιμελητείας ή διοικητικής μέριμνας, δεν μου είναι γνωστός, παρά μόνον ως γενικότητα.
Από την ιστοριογραφία γνωρίζω μερικά πράγματα, παραδείγματος χάρη γνωρίζω από τον Νόρμαν Ντέιβις - EuropeatWar, το έργο του - τι σημαίνει ένας καλά οπλισμένος, αλλά -προσέξτε- και ζεστά ντυμένος σοβιετικός στρατιώτης απέναντι στον κακώς ιματισμένο για ρωσικό χειμώνα ναζιστή αντίπαλό του. Τι σημαίνει, επίσης, να έχεις τα κατάλληλα λιπαντικά για 40 υπό το μηδέν θερμοκρασία.
Η παλαιότερη νεοελληνική ιστορία, έχει προσφέρει και παραδείγματα περίπου μηδενισμένης ή εκμηδενισμένης επιμελητείας. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης έκανε την περίφημη εθνοσωτήρια εκστρατεία του προς την Αράχοβα στο «γελέκι», όπως λέει ο Παπαρρηγόπουλος, άνευ αποσκευών, ή -με άλλα λόγια- με μόνη αποσκευή αυτή που θα χωρούσε σε ένα γιλέκο ίσως, δηλαδή ψωμί για τρεις ημέρες σε κάθε στρατιώτη.
Μια συμφωνία διοικητικής μέριμνας συζητούμε σήμερα. Η διοικητική μέριμνα οφείλει - και στις μέρες μας - να εξασφαλίζει τα αυγά για ένα καλό πρωινό στους στρατευμένους, αλλά και κάποια άλλα αυγά που είναι κατά καιρούς χρυσά, όπως τα καύσιμα και μάλιστα τα καύσιμα ειδικής επεξεργασίας.
Εδώ εξειδικεύεται το θέμα μας. Έχουμε να κυρώσουμε μια συμφωνία μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της πατρίδας μας και του Υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με τον αμοιβαίο εφοδιασμό καυσίμων.
Η συμφωνία υπογράφηκε για το Πολεμικό μας Ναυτικό στις 30 Οκτωβρίου του 2017 στην Αθήνα και στις 22 Νοεμβρίου του 2017 στη Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών. Ενάμιση μήνα αργότερα, υπογράφηκε για την Πολεμική Αεροπορία. Κρίνεται επωφελής για την Ελλάδα αυτή η συμφωνία, πολλαπλασιάζει τις πηγές ανεφοδιασμού των πολεμικών πλοίων και των μαχητικών αεροσκαφών μας, καθώς και των άλλων ιπτάμενων μέσων του πολεμικού ναυτικού, εισάγοντας οικονομίες κλίμακας.
Είναι καλό, ότι ο σκοπός διατυπώνεται σαφώς. Είναι ο καθορισμός των όρων πραγματοποίησης ελληνοαμερικανικών ανταλλαγών σε αεροπορικά καύσιμα, καύσιμα ναυτιλίας και εδάφους, καθώς και άλλα είδη καυσίμων που μπορεί να καθορίσουν τα μέρη, όπως επίσης και ανταλλαγών με τρίτα μέρη, τα οποία δεν είναι συμβαλλόμενα στην εν λόγω συμφωνία αλλά έχουν υπογράψει αντίστοιχη συμφωνία αμοιβαίας εξυπηρέτησης με τις ηνωμένες πολιτείες.
Παρέχεται και η δυνατότητα εφαρμογής - και αυτό είναι θετικό της συμφωνίας - για τον ανεφοδιασμό μέσων του λιμενικού σώματος. Εδώ, θέλω να κάνω μία παρατήρηση. Ενδεχομένως, επειδή οι Αμερικανοί δεν μπορούν να αντιληφθούν πλήρως τι σημαίνει λιμενικό σώμα, αλλάζουν κάπως τον όρο - και ορθά πράττουν - θα έπρεπε να το κάνουμε και εμείς. Το Λιμενικό Σώμα δεν είναι απλώς Λιμενικό Σώμα, είναι και η ελληνική ακτοφυλακή.
Μερικές ερωτήσεις.
Ποιο είναι το συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής; Ως πεδίο εφαρμογής, ορίζεται η παροχή καυσίμων σε αεροσκάφη, πλοία, οχήματα, λοιπό εξοπλισμό, μονάδες ανεφοδιασμού, δηλαδή από μονάδα ανεφοδιασμού σε μονάδα ανεφοδιασμού και αναφέρονται με ακρίβεια στο άρθρο 4 της συμφωνίας.
Η συμφωνία καλύπτει περιόδους ειρήνης, πολέμου, έκτακτων επιχειρήσεων, υπογραμμίζω το εκτάκτων επιχειρήσεων, επιχειρήσεων διατήρησης της ειρήνης, ανθρωπιστικές αποστολές και άλλες περιπτώσεις που μπορούν να ορίσουν τα μέρη. Όπως προσέξατε, ανέφερα «έκτακτων επιχειρήσεων». Ο όρος είναι πολύ ενδιαφέρων, εάν τον χρησιμοποιήσουμε και εμείς, η ελληνική δηλαδή πλευρά. Έκτακτες επιχειρήσεις περιέχουν οι κρίσεις.
Τα Μέρη έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη Συμφωνία;
Στο άρθρο 6 προβλέπεται η δυνατότητα τροποποίησης της Συμφωνίας, κατόπιν γραπτής συμφωνίας. Τι ευρύτητα έχει; Εάν ένα πολεμικό μας πλοίο ή ένα μαχητικό μας αεροσκάφος ή ένα μεταφορικό C-130 βρεθεί σε τρίτη χώρα μπορεί να ανεφοδιαστεί, βάσει αυτής της Συμφωνίας, επαναλαμβάνω: σε τρίτη χώρα, όχι σε αμερικανικό έδαφος, όχι σε αμερικανική στρατιωτική μονάδα εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών; Παρόλο που οι άλλες χώρες, οι οποίες έχουν υπογράψει Συμφωνία απόκτησης και αμοιβαίας εξυπηρέτησης, δεν είναι Μέρη στην παρούσα διευθέτηση, στην παρούσα Συμφωνία, μπορούν να συμμετάσχουν ως τρίτα Μέρη στην τακτοποίηση των λογαριασμών.
Άλλο ερώτημα: γιατί χρειάζεται να κυρώσουμε αυτή τη Συμφωνία; Επειδή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 36 παράγραφος 2 του Συντάγματος, πρόκειται, δηλαδή, για διεθνή Συμφωνία για το εμπόριο και την οικονομική συνεργασία, γι’ αυτό απαιτείται η νομοθετική κύρωση της.
Κάτι που προσωπικά με συγκίνησε: ποιο είναι το έξοδο πλην των καυσίμων; Δηλαδή, ποια είναι η πρόσθετη δαπάνη για τον Κρατικό Προϋπολογισμό; Επειδή σπάνια βλέπω τόσο μικρά ποσά, είναι για το Πολεμικό Ναυτικό 3.000 ευρώ και για την Πολεμική Αεροπορία 7.000 ευρώ.
Κάτι, που μου έκανε επίσης εντύπωση και συγχωρήστε μου να κάνω μία παρατήρηση εδώ, στο άρθρο 3 παρ.4 αναφέρει «τυχόν διαφορές σε σχέση με την ερμηνεία της παρούσας Συμφωνίας ή στις συναλλαγές που εκτελέσθηκαν, δυνάμει αυτής, αυτές θα επιλύονται με διαβουλεύσεις μεταξύ των Μερών και δεν θα παραπέμπονται σε εθνικά ή διεθνή δικαστήρια ή σε τρίτα Μέρη προς επίλυση».
Η αμερικανική έννομη τάξη δεν αναγνωρίζει, θεωρεί άκυρους, τους αντιμετωπίζει ως μηδέποτε γενόμενους, όρους και ρήτρες, που αποκλείουν τη δικαιοδοσία της αμερικανικής δικαιοσύνης. Δεν καταλαβαίνω, πώς τέθηκε αυτός ο όρος από αμερικανική δημόσια υπηρεσία, η οποία υποτίθεται πάντοτε ότι είναι επαρκώς οργανωμένη.
Το ακροτελεύτιο ερώτημα για να κλείσω. Μια υπερδύναμη μπορεί να έχει ανάγκη τέτοιων συμφωνιών; Πιστεύω, και άλλοι πιστεύουν, αντιγράφω δεν κάνω τον έξυπνο, η πανδημία κορωνοϊού αναστέλλει, αλλά δεν καταργεί την παγκοσμιοποίηση. Και παγκοσμιοποίηση σημαίνει ότι τόσο η ανεξαρτησία, όσο και η εξάρτηση μιας χώρας θα νοθεύονται, αλλά πώς; Θα νοθεύονται ευεργετικά από έναν άλλο όρο, που αποδίδει την άλλη πραγματικότητα που γέννησε ο 21ος αιώνας: την αλληλεξάρτηση.
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, θα βρίσκεται αύριο το πρωί στη Σούδα. Όσο και αν χαρακτηρίζεις κάτι ως ετεροβαρές, και μάλιστα εξόφθαλμα ετεροβαρές, ο όρος αλληλεξάρτηση δεν μπορεί να σβήσει με μια μονοκονδυλιά».